Διαφοροποίηση της διδασκαλίας με χρήση της εννοιολογικής χαρτογράφησης: τα διδακτικά σενάρια των εκπαιδευτικών

Περίληψη

Η διαφοροποίηση της διδασκαλίας αποτελεί μια ικανοποιητική απάντηση της Σύγχρονης Διδακτικής στην ανάγκη των εκπαιδευτικών να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του σημερινού σχολείου, το οποίο χαρακτηρίζεται από ετερογένεια των μαθητών ως προς τη μαθησιακή ετοιμότητα, τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες τους. Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί να βοηθήσει η στρατηγική της εννοιολογικής χαρτογράφησης, καθώς δημιουργεί αφορμές για αναπλαισίωση της γνώσης μέσα από ποικίλους κώδικες αναπαράστασης και επικοινωνίας, αναδεικνύοντας έτσι τις προσωπικές μορφές κατανόησης, ερμηνείας και αξιολόγησης του κόσμου, όπως τον αντιλαμβάνεται ο κάθε μαθητής. Ταυτόχρονα, δίνει ευκαιρίες για εμπλουτισμό της διδασκαλίας και ανανέωση των πρακτικών που χρησιμοποιεί ο εκπαιδευτικός.
Στο πλαίσιο ενός επιμορφωτικού σεμιναρίου μια ομάδα εκπαιδευτικών σχεδίασαν και εφάρμοσαν στις τάξεις τους διδακτικά σενάρια βασισμένα στην εννοιολογική χαρτογράφηση, πάνω στο γνωστικό αντικείμενο ειδικότητας του καθενός. Στο παρόν κεφάλαιο περιγράφεται η ερευνητική προσέγγιση των διδακτικών σεναρίων που δημιούργησαν οι εκπαιδευτικοί, αναλύονται οι συνιστώσες της εννοιολογικής χαρτογράφησης που αξιοποίησαν και παρουσιάζονται τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα από την αξιολόγηση των εργασιών τους. Προκύπτει έτσι μία πρόταση για εφαρμογή πρακτικών γραμματισμού που αυξάνουν τη μαθησιακή αυτονομία τόσο των μαθητών όσο και των ίδιων των εκπαιδευτικών.

Λέξεις-κλειδιά: διαφοροποιημένη διδασκαλία, εννοιολογική χαρτογράφηση, διδακτικό σενάριο, στρατηγικές, γραμματισμός

Abstract

Differentiated instruction is a satisfying answer of Modern Didactics to the teachers' needs concerning their response to the challenges of modern school, namely diversity in the students' learning readiness, interests and needs. Concept mapping helps to this direction, since it creates a recontextualization of knowledge through different codes of representation and communication, and reveals to students personal paths in order to understand, explain and assess the world. At the same time, concept mapping offers opportunities for the enrichment and the renewal of teachers' practices.
In the framework of an in-service training seminar, a group of Greek primary and secondary school teachers designed and implemented in their classrooms teaching scenarios based on concept mapping. This chapter presents a research approach of these scenarios, examines a series of parameters of the use of concept mapping included and results to evaluation and conclusions about the teachers' assignments. The whole process indicates a preposition for literacy practices that increase the learning autonomy of both students and teachers.

Keywords: differentiated instruction, concept mapping, teaching scenario, strategies, literacy