Η αξιοποίηση του εκπαιδευτικού δράματος στην επιμόρφωση εκπαιδευτικών: μια προοπτική επαγγελματικής και προσωπικής ανάπτυξης

Περιεχόμενα

Μανόλης Δαφέρμος, Τηλέμαχος Ιατρίδης, Ελένη Κατσαρού

Μανόλης Δαφέρμος

Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Ο Μανόλης Δαφέρμος είναι επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ασχολείται με ζητήματα επιστημολογίας και ιστορίας της ψυχολογίας. Είναι συγγραφέας τριών μονογραφιών: Η πολιτισμική- ιστορική θεωρία του Vygotsky (Ατραπός, 2002). Περιθωριοποίηση και εκπαιδευτική ένταξη (Ατραπός, 2005). Το ιστορικό γίγνεσθαι της Ψυχολογίας (Gutenberg, 2010). Είναι συν-επιμελητής των παρακάτω συλλογικών τόμων: Μ. Πουρκός & Μ. Δαφέρμος, Ποιοτική Έρευνα στις Κοινωνικές Επιστήμες (2010, Τόπος). Μ. Πουρκός & Μ.Δαφέρμος, Ποιοτική Έρευνα στην Ψυχολογία και την Εκπαίδευση (2010, Τόπος). Μ.Δαφέρμος, M. Σαματάς, Μ.Κουκουριτάκης & Σ.Χιωτάκης, Οι Κοινωνικές επιστήμες στον 21ου αιώνα (2011, Πεδίο). Εργασίες του έχουν δημοσιευτεί σε ελληνόγλωσσα και ξενόγλωσσα περιοδικά.


Τηλέμαχος Ιατρίδης

Λέκτορας Πανεπιστημίου Κρήτης

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Ο Τηλέμαχος Ιατρίδης έκανε βασικές σπουδές στο Εθνικό κ' Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (πτυχίο Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας) και μεταπτυχιακό στις μεθόδους έρευνας στην ψυχολογία, στο Πανεπιστήμιο Strathclyde, Γλασκώβη. Ολοκλήρωσε τη διδακτορική διατριβή του για τις κοινωνικές διακρίσεις και τις αναπαραστάσεις τους στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, όπου στη συνέχεια δίδαξε και εργάστηκε ως μεταδιδακτορικός υπότροφος. Το 2008 εξελέγη λέκτορας στην κοινωνική ψυχολογία στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εμπίπτουν στην κοινωνική και πολιτική ψυχολογία και αφορούν στις διαδικασίες νομιμοποίησης και απονομιμοποίησης των κοινωνικών ανισοτήτων. Έχει δημοσιεύσει σε διεθνή περιοδικά πάνω σε θέματα όπως η αναγνώριση της ανθρώπινης ιδιότητας στις κοινωνικές ομάδες, τα στερεότυπα για την κατανομή της κοινωνικής επιτυχίας και οι διακρίσεις σε βάρος των ξένων μεταναστών.


Ελένη Κατσαρού

Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κρήτης

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Η Ελένη Κατσαρού είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης με γνωστικό αντικείμενο «Θεωρίες Αναλυτικών Προγραμμάτων – Διδακτική».
Έχει δημοσιεύσει πάνω από 40 εργασίες – άρθρα σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά με κριτές και συλλογικούς τόμους. Έχει εκδοθεί ακόμα ένα βιβλίο της με τίτλο «Από τη διδασκαλία στην έρευνα. Η εκπαιδευτική έρευνα δράσης» (σε συνεργασία με το Βασίλη Τσάφο). Επίσης, έχει συμμετάσχει σε συγγραφικές ομάδες σχολικών εγχειριδίων και γενικότερα εκπαιδευτικού υλικού για τη Νεοελληνική Γλώσσα στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Έχει διατελέσει επιμορφώτρια σε ποικίλα εκπαιδευτικά πλαίσια. Το έργο της αφορά το Αναλυτικό Πρόγραμμα, τη Διδακτική της Νεοελληνικής Γλώσσας, την αξιολόγηση (του εκπαιδευτικού έργου, των Αναλυτικών Προγραμμάτων και των μαθητών), την εκπαιδευτική έρευνα δράσης και την Εκπαίδευση και Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Τέλος, από τo 2010 συν-εκδίδει το ηλεκτρονικό δίγλωσσο περιοδικό Action Researcher in Education που φιλοξενείται στον ιστότοπο: www.actionresearch.gr

pdf

Περίληψη

Κύριο στόχο του κειμένου αυτού αποτελεί η παρουσίαση και συζήτηση μιας επιμορφωτικής παρέμβασης που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τους τρεις συγγραφείς του. Βασική ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου επιμορφωτικού σεμιναρίου αποτέλεσε η αξιοποίηση της αφήγησης των επιμορφούμενων εκπαιδευτικών, ως ένας τρόπος ανάδειξης των άρρητων προσωπικών θεωριών τους, αλλά κυρίως η δραματοποίηση των αφηγήσεων από τους συμμετέχοντες. Το ίδιο το επιμορφωτικό σεμινάριο φανέρωσε ότι η αξιοποίηση του εκπαιδευτικού δημιουργικού δράματος μπορεί να ανοίξει νέες προοπτικές στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και να αναδειχτεί σε ουσιαστική μορφή βιωματικής μάθησης και επαγγελματικής και προσωπικής ανάπτυξής τους.
Το κείμενο αποτελείται από τρία βασικά μέρη. Στο πρώτο οριοθετούνται βασικές έννοιες που καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό τη δόμηση του επιμορφωτικού σεμιναρίου, όπως η επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού, καθώς και το εκπαιδευτικό δημιουργικό δράμα. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται το επιμορφωτικό σεμινάριο όπως πραγματοποιήθηκε και στο τρίτο αναπτύσσεται μια συζήτηση που αφορά τη δόμησή του και στηρίζεται στο θεωρητικό πλαίσιο που παρουσιάστηκε. Ουσιαστικά το τρίτο μέρος αποτελεί έναν αναστοχασμό των επιμορφωτών που βασίζεται στην εμπειρία του σεμιναρίου αλλά και στη θεωρία που το στήριξε και το διαμόρφωσε.

Λέξεις κλειδιά: επαγγελματική και προσωπική ανάπτυξη εκπαιδευτικού, εκπαιδευτικό δημιουργικό δράμα, αφήγηση, αναστοχασμός

Abstract

The basic aim of this paper is to present and discuss a teachers' in-service training course planned and implemented by its three authors. This specific course has two characteristics that make it distinct, really unusual – at least for Greek teachers' training programmes. It was structured on the trainees' narratives of their school experience and –even more important- on the dramatization of these narratives by the trainees themselves. The way the course evolved proved that the educational creative drama can open new perspectives in teachers' training programmes transforming them into real professional and personal development processes. The paper consists of three parts. In the 1st part the basic concepts upon which the course was constructed are defined. These concepts are teachers' professional development and educational creative drama. In the 2nd part, the teachers' training course is presented exactly as it took place. The 3rd part is covered by a discussion that concerns the structure of the course and its presuppositions and draws from the theoretical framework of the paper (presented in its 1st part). This discussion is the trainers' reflection on the course and is based on their lived experience of it and –at the same time- on the theory that formed it.

Key words: teachers' personal and professional development; drama in education; creative drama; narrative; reflection