Η σχολική μονάδα ως εστία επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών

Εισαγωγή

Στη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου επιδρούν πολλαπλοί παράγοντες (Creemers 1994, Teddlie & Reynolds 2000, Kyriakides 2008), μεταξύ των οποίων είναι και ο εκπαιδευτικός. Σχετικά με την αποτελεσματικότητα του σχολείου και του εκπαιδευτικού διενεργείται πλούσια έρευνα και εκτεταμένη συζήτηση, η οποία, ωστόσο, δεν θα μπορούσε να παρουσιαστεί στο πλαίσιο του παρόντος κειμένου, καθώς υπερβαίνει τους στόχους του. Αποτελεσματικό, θα λέγαμε, είναι το σχολείο που επιτυγχάνει τους στόχους που το ίδιο θέτει, ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες και ανάγκες τις οποίες καλείται να ικανοποιήσει. Είναι το σχολείο που καταφέρνει να αποκομίζει ο κάθε μαθητής του το μέγιστο δυνατό γι' αυτόν όφελος σε επίπεδο γνωστικό και ψυχοσυναισθηματικό. Το σχολείο που διασφαλίζει εκείνο το περιβάλλον και τις συνθήκες από τις οποίες ο κάθε μαθητής του μπορεί να επωφελείται στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Κατ' επέκταση αποτελεσματικός εκπαιδευτικός είναι αυτός που μπορεί να συμβάλλει στη μάθηση και ανάπτυξη του κάθε μαθητή. Ο 'αποτελεσματικός' εκπαιδευτικός μ' αυτή την έννοια δεν έχει ένα ρόλο που θα μπορούσε ad hoc να προσδιοριστεί. Ο αποτελεσματικός εκπαιδευτικός αφενός φέρει εις πέρας τα καθήκοντα που αναλαμβάνει, αξιοποιώντας τον γνωστικό του οπλισμό και ενεργοποιώντας κατά περίπτωση κατάλληλες πρακτικές, και αφετέρου υπερβαίνει τις υπάρχουσες πρακτικές, αξιολογεί και επαναπροσδιορίζει τη δράση του μέσα από μια διαρκή πορεία στοχασμού για τη βελτίωση του έργου του. Στη διαρκή αυτή πορεία στοχασμού και επαναπροσδιορισμού του εκπαιδευτικού έργου σημαντικό αρωγό μπορούν να αποτελέσουν πρακτικές επιμόρφωσης σε επίπεδο σχολικής μονάδας.

Το κείμενο αυτό εστιάζει στις δυνατότητες που έχουν ενδοσχολικές μορφές επιμόρφωσης να συμβάλλουν στη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου του σχολείου. Ειδικότερα, στόχος του είναι να παρουσιάσει τον προβληματισμό για τις δυνατότητες και τα όρια ενδοσχολικών πρακτικών επιμόρφωσης. Ειδικότερα, στο πρώτο μέρος θα παρουσιαστεί ο θεωρητικός προβληματισμός για την επαγγελματική μάθηση των εκπαιδευτικών σε επίπεδο σχολικής μονάδας. Στο δεύτερο μέρος του κειμένου θα παρουσιαστεί –περιγραφικά, αλλά κυρίως εν είδει αποτίμησης- η υποδράση «Ενδοσχολική επιμόρφωση» η οποία υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της Δράσης «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας» (Πράξη: «Εκπαίδευση αλλοδαπών και παλιννοστούντων μαθητών», 2010-2014).