Βάση Γλωσσικών Δραστηριοτήτων για την Τάξη Υποδοχής

Μέχρι πριν δυο δεκαετίες θα θεωρούσε κανείς υπερβολικό να μιλάμε στην Ελλάδα, μια από τις πλέον ομοιογενείς πληθυσμιακά χώρες, για «πολυπολιτισμική» κοινωνία. Σήμερα όχι απλώς δεν είναι υπερβολικό, αλλά είναι μια πραγματικότητα, κατά την οποία διαφορετικές πολιτισμικές ομάδες κάνουν εμφανή την παρουσία τους σε διάφορες περιοχές της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, και αποτελούν μέρος της κοινωνικής δομής της χώρας μας. Όπως ήταν φυσικό, ο πολιτισμικός αυτός πλουραλισμός επηρέασε και την πολιτισμική σύνθεση του ελληνικού σχολείου, εξαναγκάζοντας την ελληνική πολιτεία να πάρει μέτρα εκπαιδευτικής πολιτικής για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Έτσι, το σύγχρονο ελληνικό σχολείο βρέθηκε αντιμέτωπο με το πρόβλημα της διγλωσσίας. Τα νέα δεδομένα που προέκυψαν στην εκπαίδευση των παιδιών
των μεταναστών έγινε προσπάθεια να αντιμετωπιστούν με ειδικά προγράμματα, βασισμένα στις αρχές της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης (Πανταζής, Νάσαινας και Τσίγκα, 2004).
Στόχος της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης είναι η δημιουργία δικαιότερων όρων μόρφωσης για τους μαθητές με διαφορετικό πολιτισμικό και γλωσσικό υπόβαθρο. Σκοπός της είναι η ανατροπή της σημερινής κατάστασης, η οποία επιβάλλει στους μαθητές αυτούς ένα μονόδρομο προσαρμογής στο ελληνικό σχολείο (Κουμανταράκη, 2005). Αυτό προϋποθέτει την έναρξη μιας διαδικασίας προσαρμογής του σχολείου σε όφελος του, πολυπολιτισμικού πλέον, μαθητικού πληθυσμού (Μάρκου, 1997, 74· Πολίτου, 1999, 1-3). Τα παιδιά αλλοδαπών, προσφύγων και παλιννοστούντων στην πλειονότητά τους χρειάζονται κάποια μορφή ειδικής ενίσχυσης στο σχολείο της χώρας υποδοχής. Πέρα, όμως, από το κοινό τους πρόβλημα, που είναι η γλώσσα, οι μαθητές αυτοί δεν αποτελούν ένα ομοιογενές σύνολο και το σχολείο δεν μπορεί να
τους αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο, αλλά οφείλει να αποφασίσει για κάθε περίπτωση ξεχωριστά.
Κύρια αφετηρία για τη διαμόρφωση ενός σχολικού περιβάλλοντος που να διευκολύνει τη μόρφωση όλων πρέπει να αποτελούν οι κοινές ανάγκες και ανα-ζητήσεις γηγενών και αλλοδαπών μαθητών.
Οι δυσκολίες που συναντούν οι αλλόφωνοι μαθητές εξαιτίας των προβλημάτων κοινωνικής προσαρμογής, της προσωρινής διακοπής ή επιβράδυνσης της σχολικής μάθησης και της επικέντρωσης των προσπαθειών στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας δεν πρέπει να οδηγήσουν σε «εύκολες λύσεις», που τελικά αποτελούν αδιέξοδα, όπως είναι η δημιουργία σταθερών παράλληλων τάξεων για αλλοδαπούς και η μείωση των προσδοκιών εκ μέρους των εκπαιδευτικών (Μάρκου, 1999, ΙΙΙ-4).
Για την υποστήριξη των αλλοδαπών μαθητών απαιτούνται μέτρα μέσα και έξω από την τάξη στην οποία φοιτούν μαζί με τους γηγενείς συμμαθητές τους. Τα μέτρα αυτά πρέπει να είναι ευέλικτα, κλιμακωτά και με μακρόχρονη προοπτική. Χρειάζονται παρεμβάσεις στους τομείς της σχολικής ζωής, του αναλυτικού και του ωρολόγιου προγράμματος, του διδακτικού υλικού και των διδακτικών προσεγγίσεων, του διδακτικού σχεδιασμού και του διδακτικού λόγου, της αξιολόγησης, της γλωσσικής διδασκαλίας και της ενισχυτικής διδασκαλία  (Carrasquillo & Rodriguez, 1996· Levine, 1990).
         Το παρακάτω σχέδιο μαθήματος σχεδιάστηκε για τάξη συμφοίτησης αλλοδαπών και γηγενών μαθητών. Δεν έχει εφαρμοστεί στην πράξη για να υπάρξει ανατροφοδότηση και συνεπώς αλλαγή σε διάφορα σημεία και στάδια ωστόσο παρόμοιο σχέδιο μαθήματος έχει γίνει από τη γράφουσα πολλές φορές στο μάθημα της γλώσσας. Τέλος, να σημειωθεί ότι για την υλοποίησή του απαιτούνται δύο διδακτικές ώρες.

Είδος Yλικού: Σχέδιο Μαθήματος

Εκτιμώμενη Διάρκεια: 1 (Δ.Ω.)

Επίπεδο Γλωσσομάθειας της Ελληνικής: Β1

Βαθμίδες Εκπαίδευσης: Πρωτοβάθμια

• να προσεγγίζουν το λεξιλόγιο διάφορων θεματικών περιοχών ξεκινώντας από τις πιο εύχρηστες και χρησιμοποιώντας βαθμιαία τις περισσότερο ειδικές και κατάλληλες.

• να κατανοούν την έννοια των λέξεων σε σύνδεση με τα πράγματα και τα συμφραζόμενα.

• να διαπιστώνουν ότι με την παραγωγή και την σύνθεση δημιουργούνται χιλιάδες  λέξεις.