Γραμματική συμφωνία επιθέτου-ουσιαστικού

Η παρούσα δειγματική διδασκαλία έχει ως  στόχο την πρωτογενή διδασκαλία της γραμματικής συμφωνίας επιθέτου και ουσιαστικού. Στην ελληνική γλώσσα το φυσικό γένος του ουσιαστικού δεν ταυτίζεται με το γραμματικό γένος. Αυτό κάνει το φαινόμενο να δυσκολεύει ιδιαίτερα τους μαθητές που έχουν την ελληνική ως δεύτερη γλώσσα. Οι μαθητές  βοηθούνται να εξοικειωθούν με τη λειτουργία αυτή, καθώς και με τις έννοιες «γένος», « αριθμός» και « πτώση» αλλά και να καταλάβουν τον κυρίαρχο ρόλο που κατέχει σε αυτή τη συμφωνία το ουσιαστικό σε σχέση με το επίθετο, όπως επίσης και την χρησιμότητα της κάθε κατηγορίας στο λόγο. Ο διδακτικός αυτός στόχος επιτελείται μέσα από την ένταξή του σε κειμενικά είδη, όπως η πρόσκληση και η περιγραφή. Αξιοποιούνται οι γλωσσοδιδακτικές προσεγγίσεις της Εστίασης στον Τύπο και του Γλωσσικού Εισερχομένου, οι οποίες θεωρούνται ως πλέον κατάλληλες για τη διδασκαλία της δεύτερης/ξένης γλώσσας. Ο πυρήνας των προσεγγίσεων αυτών είναι η έμφαση στο περιεχόμενο και, παράλληλα, η υπόρητη, αλλά εστιασμένη διδασκαλία της γραμματικής. Περιέχει και ένα Δικτόλωσσο, μια δραστηριότητα δηλαδή που ωθεί τους μαθητές στη διαπραγμάτευση του γραμματικού φαινομένου που μας ενδιαφέρει, μέσα από την προσπάθειά τους να ανασυνθέσουν ένα κείμενο. Από τη δειγματική δεν απουσιάζει το διαπολιτισμικό στοιχείο, μέσω του οποίοι ορισμένες ελληνικές λέξεις συναντούν τη μητρική γλώσσα των παιδιών. Γίνεται έτσι προσπάθεια να απενοχοποιηθεί η πολιτισμική διαφορά και να συνδεθεί η Γ1 με τη Γ2 ωε προς τις έννοιες και ορισμένες κοινές ανθρώπινες ανάγκες που όλοι οι πολιτισμοί διαθέτουν, πράγμα που τους κάνει να δημιουργούν τις αντίστοιχες λέξεις για να αποδώσουν αυτές τις έννοιες (π.χ. φιλία).
Είδος Yλικού: Δραστηριότητα
Εκτιμώμενη Διάρκεια: 3 δ.ω (Δ.Ω.)

Επίπεδο Γλωσσομάθειας της Ελληνικής: Α1, Α2
Βαθμίδες Εκπαίδευσης: Πρωτοβάθμια

Τάξεις:
Α' Δημοτικού, Β' Δημοτικού, Δ' Δημοτικού, Ε' Δημοτικού

Διάστημα Εφαρμογής: Ιανουάριος 2013
Γνωστικά Πεδία:
Ελληνική Γλώσσα
Επικοινωνιακή Περίσταση:
πρόσκληση, περιγραφή
Γλωσσική Διδασκαλία:
Μορφοσύνταξη, Λεξιλόγιο
Τεχνικές ή άλλες απαιτήσεις:
Υπολογιστής, προβολέας, μαρκαδόροι
Απαιτούμενα διδακτικά μέσα/υλικά:
Έγχρωμες φωτοτυπίες της παρουσίασης για τους μαθητές
Οργάνωση Τάξης:
Ατομική, Ομαδική, Ανά Ζεύγη
Προαπαιτούμενες Γνώσεις:
Ικανότητα παραγωγής και κατανόησης απλών κειμένων
Αναφορές στη Μητρική Γλώσσα:
Αγγλική, Ιταλική, Αλβανική, Αραβική, Ρουμανική, Βουλγαρική, Γεωργιανή, Χίντι
Λέξεις Κλειδιά:
Καθημερινή επικοινωνία, Οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον, Άνθρωποι: περιγραφές/χαρακτήρες, Το σπίτι μου/Η κατοικία, Ελεύθερος χρόνος/Ψυχαγωγία
Γενικοί στόχοι:

Οι μαθητές  βοηθούνται να εξοικειωθούν με τη λειτουργία αυτή, καθώς και με τις έννοιες «γένος», « αριθμός» και « πτώση» αλλά και να καταλάβουν τον κυρίαρχο ρόλο που κατέχει σε αυτή τη συμφωνία το ουσιαστικό σε σχέση με το επίθετο, όπως επίσης και την χρησιμότητα της κάθε κατηγορίας στο λόγο. Ο διδακτικός αυτός στόχος επιτελείται μέσα από την ένταξή του σε κειμενικά είδη, όπως η πρόσκληση και η περιγραφή. Αξιοποιούνται οι γλωσσοδιδακτικές προσεγγίσεις της Εστίασης στον Τύπο και του Γλωσσικού Εισερχομένου, οι οποίες θεωρούνται ως πλέον κατάλληλες για τη διδασκαλία της δεύτερης/ξένης γλώσσας. Ο πυρήνας των προσεγγίσεων αυτών είναι η έμφαση στο περιεχόμενο και, παράλληλα, η υπόρητη, αλλά εστιασμένη διδασκαλία της γραμματικής. Περιέχει και ένα Δικτόλωσσο, μια δραστηριότητα δηλαδή που ωθεί τους μαθητές στη διαπραγμάτευση του γραμματικού φαινομένου που μας ενδιαφέρει, μέσα από την προσπάθειά τους να ανασυνθέσουν ένα κείμενο. Από τη δειγματική δεν απουσιάζει το διαπολιτισμικό στοιχείο, μέσω του οποίοι ορισμένες ελληνικές λέξεις συναντούν τη μητρική γλώσσα των παιδιών. Γίνεται έτσι προσπάθεια να απενοχοποιηθεί η πολιτισμική διαφορά και να συνδεθεί η Γ1 με τη Γ2 ωε προς τις έννοιες και ορισμένες κοινές ανθρώπινες ανάγκες που όλοι οι πολιτισμοί διαθέτουν, πράγμα που τους κάνει να δημιουργούν τις αντίστοιχες λέξεις για να αποδώσουν αυτές τις έννοιες (π.χ. φιλία).

Γλωσσικές Ικανότητες – Δεξιότητες:
Κατανόηση προφορικού λόγου, Κατανόηση γραπτού λόγου, Παραγωγή προφορικού λόγου, Παραγωγή γραπτού λόγου, Επικοινωνιακή καταλληλότητα
Ικανότητες για Συμμετοχή και Δράση στην Κοινωνία:
Συνεργασία, Αλληλεπίδραση και Επικοινωνία, Πολιτισμική Επίγνωση
Δομικοί Στόχοι :
Εμπέδωση της γραμματικής συμφωνίας του επιθέτου με το ουσιαστικό.
Λεξιλογικοί Στόχοι:
Να αντιληφθούν οι μαθητές ότι ορισμένα ουσιαστικά χρησιμεύουν στην παραγωγή επιθέτων και να εξοικειωθούν με το αντίστοιχο λεξιλόγιο που αφορά επίθετα που χρησιμοποιούμε για να σχολιάσουμε τον χαρακτήρα κάποιου προσώπου.

Λειτουργικοί Στόχοι:
Αναγνώριση του γένους του ουσιαστικού. Χρήση των κατάλληλων καταλήξεων σε γραπτές και προφορικές περιστάσεις επικοινωνίας.

Δημιουργήθηκε στις 12/05/2013 19:31 από τον Ηρώ Τρουλάκη (3ο Δ.Σ Ρεθύμνου, 1ο Δ.Σ Λιμένα Χερσονήσου, 4ο και 50ο Δ.Σ Ηρακλείου)