Επικοινωνία και αλληλεπίδραση στην πολυπολιτισμική τάξη. Ανιχνεύοντας τα στερεότυπα και τον ρόλο τους στην εκπαιδευτική διαδικασία

Περίληψη

Ένα βασικό ζήτημα στη συζήτηση για την πολυπολιτισμικότητα και την εκπαιδευτική της διαχείριση σχετίζεται με την αλληλεπίδραση και την επικοινωνία των υποκειμένων, την κατασκευή νοήματος σε συγκεκριμένες συνθήκες και την αναγκαιότητα διαμόρφωσης ενός πλέγματος σχέσεων στη σχολική τάξη που οδηγεί στην ενδυνάμωση των ταυτοτήτων. Η επικοινωνία στη σχολική τάξη και η ποιότητα των αλληλεπιδράσεων καθορίζονται από τις αναπαραστάσεις που επικρατούν στο ευρύτερο πλαίσιο τόσο για τον εθνικό και πολιτισμικό εαυτό όσο και για τον άλλον, αναπαραστάσεις που παίρνουν τη μορφή στερεοτύπου.
Ο βασικός στόχος του κειμένου είναι η εξέταση του ρόλου των στερεοτύπων στην εκπαιδευτική διαδικασία και η παρουσίαση μιας ολοκληρωμένης πρότασης - παρέμβασης που περιλαμβάνει στρατηγικές αποδόμησης των στερεοτύπων και μείωσης της προκατάληψης. Στο πρώτο μέρος του κειμένου επιχειρείται η θεωρητική μελέτη της δυναμικής της σχολικής τάξης, της διαπολιτισμικής επικοινωνίας και των εμποδίων που παρουσιάζονται, όπως είναι τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται η εφαρμογή της διδακτικής πρότασης, στην οποία αξιοποιούνται οι αρχές της βιωματικής εκπαίδευσης, της συνεργατικής μάθησης και της παιδαγωγικής του θεάτρου. Στο πρακτικό μέρος παρουσιάζονται οι προτεινόμενες δραστηριότητες.

Λέξεις κλειδιά: στερεότυπα, προκατάληψη, κοινωνική αλληλεπίδραση, διαπολιτισμική επικοινωνία, βιωματική μάθηση

Abstract

The main subject that comes up when we talk about multiculturalism and its educational management has to do with the interaction and communication between people, the construction of meaning in certain circumstances and the need of making a net of relationships that will lead to the empowerment of identities. The communication in the classroom as well as the quality of interaction based on representations in a social context, not only for the ethnic but for the cultural self as well, representations that work as a stereotype.
The main aim of this essay is to examine the role of stereotypes in schools and to present a whole proposal – intervention that includes the deconstruction of stereotypes and the elimination of prejudice. In the first part we try to study theoretically the power of a classroom, the intercultural communication and the obstacles students face, like stereotypes and prejudice. In the second part we present the implement of a didactical proposal, which utilizes the basic principles of experiential learning, cooperative learning and drama in education. In the practical part, we present some activities.

Keywords: stereotypes, prejudice, social interaction, intercultural communication, experiential learning