Από την εποχή του λίθου στο σήμερα
Α' Γυμνασίου, Β' Γυμνασίου
Ηλικιακή Ομάδα: 10-12, 13-15
Ελληνική Γλώσσα, Αγγλικά, Βιολογία, Γαλλικά, Οικιακή Οικονομία, Γεωγραφία, Πληροφορική, Ιστορία
Μορφοσύνταξη, Λεξιλόγιο, Προφορά
Ατομική, Ομαδική, Ανά Ζεύγη
κλίση ρημάτων ενεργητικής και μεσοπαθητικής φωνής στον ενεστώτα, κλίση ουσιαστικών και επιθέτων, λεξιλόγιο επιπέδου Α2-Β1.
Καθημερινή ρουτίνα, Ο τόπος όπου ζω/Η πόλη/Το χωριό, Διατροφή, Ανθρώπινο σώμα, Ρούχα και χρώματα
Γενικός στόχος είναι η διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας ως β’ με παράλληλη ουσιαστική σύνδεση της διδασκαλίας στην ΤΥ με το αναλυτικό πρόγραμμα στην κύρια τάξη των μαθητών και η νοηματοδότηση της μάθησης και στις δύο περιπτώσεις. Ο στόχος αυτός λειτουργεί αποτρεπτικά στη σχολική αποτυχία ή/και διαρροή.
Ο γενικός στόχος υπηρετεί τους ακόλουθους επιμέρους στόχους:
α) εισαγωγή σε ενότητες γνωστικών αντικειμένων της κύριας τάξης με στόχο τη «συμφιλίωση» των μαθητών με τα «δύσκολα» μαθήματα της τάξης και την αρχική εξοικείωσή τους τόσο με τη γλώσσα των βιβλίων της τάξης όσο και με το «είδος» του περιεχομένου τους
β) διαθεματική σύνδεση των διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων και του περιεχομένου της γλωσσικής διδασκαλίας στην ΤΥ, με στόχο να υπάρχει αλληλουχία στη διδασκαλία και να βρίσκουν οι μαθητές αξία στην απόκτηση της συγκεκριμένης γνώσης
γ) ενίσχυση της ετοιμότητας των μαθητών να συμμετάσχουν ουσιαστικά στη μαθησιακή διαδικασία κατά τη διδασκαλία των μαθημάτων που τους δυσκολεύουν στην κύρια τάξη, αλλά και της ευρύτερης προοπτικής τους να ενταχθούν σταδιακά και με επάρκεια στην κύρια τάξη χωρίς την υποστήριξη στην ΤΥ
δ) αναβάθμιση του ρόλου της ΤΥ στα μάτια των εκπαιδευτικών, αλλά και των μαθητών (αλλόφωνων και ελληνόφωνων), καθώς α) η διδασκαλία εξελίσσεται βάσει άτυπου –προσανατολισμένου στο τυπικό- αναλυτικού προγράμματος και υπηρετεί συγκεκριμένους στόχους γλωσσικής διδασκαλίας και ενίσχυσης της ένταξης στην κανονική τάξη, β) η ΤΥ αναδεικνύεται σε έναν άξονα γύρω από τον οποίο αναπτύσσεται η διδασκαλία των γνωστικών αντικειμένων της κύριας τάξης στους αλλόγλωσσους μαθητές και γ) αξιοποιείται η μαθησιακή δυναμική των μαθητών της ΤΥ, οι οποίοι συμμετέχουν στις μαθησιακές και μορφωτικές δραστηριότητες του σχολείου τους αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες.
ε) Επειδή οι μαθητές της ΤΥ έχουν διαφορετικές μαθησιακές εμπειρίες, δίνεται έμφαση στο να μάθουν πώς να μαθαίνουν. Συμμετέχουν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία, η οποία έχει βιωματικό χαρακτήρα και συνδέεται με την καθημερινότητά τους, ενώ παράλληλα εφαρμόζονται πρακτικές ανακαλυπτικής μάθησης.
στ) Καλλιεργούνται στους μαθητές πολλές από τις λεγόμενες βασικές ικανότητες και δεξιότητες (key competencies), όπως είναι η δημιουργικότητα, η αυτοεκτίμηση, η αλληλεπίδραση μέσα σε ετερογενείς ομάδες, η συνεργασία, η διαχείριση συγκρούσεων, η αυτόνομη δράση, η ικανότητα να ενεργεί κανείς μέσα στη συνολική εικόνα, να θέτει στόχους και να επιδιώκει συστηματικά την επίτευξή τους, γλωσσικές και επικοινωνιακές ικανότητες, μαθηματικές ικανότητες, επιστημονικός εγγραμματισμός, επιστημονική σκέψη και προβληματισμός (τόσο στους τομείς των φυσικών επιστημών και της τεχνολογίας όσο και στις κοινωνικές επιστήμες), ψηφιακός εγγραμματισμός, ο σχεδιασμός, ο συντονισμός, η οργάνωση και η διεξαγωγή μιας διαδικασίας, η λήψη αποφάσεων, η δημιουργία όρων συναίνεσης, πολιτισμική επίγνωση κ.ά.
ζ) Αναλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για τη δημιουργία και οργάνωση του θεατρικού, αναβαθμίζεται η θέση τους μέσα στη μαθητική κοινότητα και συνεπώς διευκολύνεται η κοινωνικοποίησή τους.
η) Παράλληλα ενισχύεται η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμησή τους, τόσο μέσω της δραστηριοποίησής τους στο θεατρικό όσο και μέσω της άρσης – ή άμβλυνσης - της ματαιότητας και ακύρωσης που βιώνουν κατά τη διδασκαλία των «δύσκολων» μαθημάτων της τάξης τους, όταν δεν είναι σε θέση να τα παρακολουθήσουν. Αυτό συμβαίνει καθώς αντιλαμβάνονται ότι μπορούν να ανταποκριθούν έστω εν μέρει στις πιο σύνθετες μαθησιακές απαιτήσεις των γνωστικών αντικειμένων της κύριας τάξης.
θ) Μέσω της ένταξης πολλαπλών και ποικίλων δραστηριοτήτων η μαθησιακή διαδικασία καθίσταται πιο ευχάριστη για τα παιδιά και ο βαθμός ικανοποίησής τους αυξάνεται.
ι) Οι καθηγητές της κύριας τάξης ενημερώνονται για δυνατότητες αξιοποίησης υπάρχοντος υλικού για τη διαφοροποίηση της διδασκαλίας τους, ώστε να υποστηρίζουν πιο στοχευμένα τους μαθητές που αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω της γλωσσικής τους (αν)επάρκειας.
ια) Γίνεται σύνδεση της ΤΥ με την κύρια τάξη, καθώς ο εκπαιδευτικός της ΤΥ ενημερώνει τους καθηγητές της κύριας τάξης σχετικά με την πορεία της γλωσσικής διδασκαλίας, ώστε κι εκείνοι να αξιοποιούν στο πλαίσιο του δικού τους μαθήματος τη νέα γλωσσική γνώση των αλλόγλωσσων μαθητών. Με αυτόν τον τρόπο ευνοείται η σταδιακή ομαλή και γόνιμη ένταξη των μαθητών της ΤΥ στην κύρια τάξη.
Κατανόηση προφορικού λόγου, Κατανόηση γραπτού λόγου, Παραγωγή προφορικού λόγου, Παραγωγή γραπτού λόγου, Επικοινωνιακή καταλληλότητα
Ικανότητα για διατύπωση και λύση προβλημάτων, Ικανότητα μετάφρασης
Φυσικές Επιστήμες (και Τεχνολογία), Κοινωνικές Επιστήμες
Εξοικείωση με τις τεχνολογίες και τις επικοινωνιακές πρακτικές, Διαχείριση πηγών πληροφορίας και ανακαλυπτική μάθηση, Διατύπωση υποθέσεων – ερωτημάτων, Διαμόρφωση προτύπων – Κατανόηση, Πρότυπα – σχήματα απεικόνισης και Εκφραστικά εργαλεία και μέσα, Διαχείριση της μάθησης σε ατομικό επίπεδο αλλά και σε συνεργατικό περιβάλλον
Συνεργασία, Αλληλεπίδραση και Επικοινωνία, Πολιτισμική Επίγνωση, Πολιτειότητα
- Διδασκαλία του παρατατικού της ενεργητικής και της μεσοπαθητικής φωνής
- Διδασκαλία της χρήσης των προθέσεων από, σε και με + αιτιατική
- Διδασκαλία της χρήσης των συνδέσμων «και, αλλά, όμως, ωστόσο, ή, ούτε ούτε, είτε είτε, ή ή»
- Ορθογραφία των καινούριων λέξεων
- Φωνολογική ενημερότητα (δ/ντ, β/μπ, γ/γκ/γγ)
- Ερμηνευτική κατανόηση του επικοινωνιακού πλαισίου
- Κατανόηση και ερμηνεία προφορικού και γραπτού λόγου
- Παραγωγή, διαπραγμάτευση και αξιολόγηση του νοήματος στον προφορικό και γραπτό λόγο
- Κατάκτηση του λεξιλογίου που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής, τη διατροφή, την ενδυμασία, τον τόπο κατοικίας.
- Οι μαθητές σταδιακά εξοικειώνονται με το πιο σύνθετο ή/και εξειδικευμένο λεξιλόγιο των βιβλίων της ιστορίας, της γεωγραφίας, της βιολογίας και της οικιακής οικονομίας της α’ γυμνασίου, προσεγγίζοντάς το αρχικά με εικόνες και κείμενα σε πιο απλή γλώσσα και συνδέοντάς το με προηγούμενες γνώσεις. Το λεξιλόγιο αυτό σε μεγάλο βαθμό δεν αντιστοιχεί σε επίπεδο γλωσσομάθειας Β1, αλλά σε υψηλότερο. Είναι όμως απαραίτητη η εισαγωγή των μαθητών στην κατανόηση και χρήση του, ώστε να διευκολυνθεί η ομαλή μετάβασή τους στην κύρια τάξη και να ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή τους. Δίνεται δηλαδή έμφαση στην κατανόηση του περιεχομένου των ενοτήτων των βιβλίων της κύριας τάξης, αλλά δεν επιμένει ο εκπαιδευτικός στην εκμάθηση πιο δύσκολων όρων, σε περιπτώσεις μαθητών που δεν είναι σε θέση να τους εμπεδώσουν.
• Αφήγηση ιστορίας (σε προφορικό και γραπτό λόγο)
• Αναδιήγηση ιστορίας
• Διάλογος μεταξύ φίλων
• Συνέντευξη από οικεία πρόσωπα
• Παρουσίαση εργασίας σε κοινό
• Κατανόηση και επεξήγηση όρων (στη βιολογία, την ιστορία κλπ)
• Παραγωγή προφορικού ή/και γραπτού λόγου με αφορμή εικόνες
• Δημιουργία ιστορίας και διαλόγων για θεατρικό σενάριο
• Διαπραγμάτευση περιεχομένου
• Θεατρική παράσταση
• Δημιουργία ιστορίας και διαλόγων για κόμικ
• Κριτική και συγκριτική προσέγγιση πληροφοριών
• Έκφραση συναισθημάτων σε προφορικό λόγο
• Αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο
• Η γλώσσα του τραγουδιού
• Η γλώσσα του ποιήματος
• Η δημοσιογραφική γλώσσα
• Μετάφραση
Η διδασκαλία οργανώνεται με τρόπο, ώστε να συνδυάζει διαφορετικές διδακτικές μεθόδους και να αξιοποιεί ποικιλία μέσων και προσεγγίσεων για να ανταποκρίνεται σε διαφορετικά μαθησιακά προφίλ μαθητών. Αντίστοιχη ποικιλία μέσων αξιοποιείται και για την επίτευξη των εκάστοτε μαθησιακών στόχων, η οποία γίνεται συνεχώς και έχει χαρακτήρα διαμορφωτικό, δηλαδή οδηγεί σε προσαρμογές και τροποποιήσεις, όταν το αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό. Έτσι, για την αξιολόγηση της επίτευξης των στόχων οι μαθητές συμμετέχουν σε δραστηριότητες γραπτές, προφορικές και βιωματικές, οι οποίες επιδιώκεται σε μεγάλο ποσοστό να έχουν ευχάριστο ή/και ψυχαγωγικό χαρακτήρα και εστιάζουν πάντα στο περιεχόμενο της διδασκαλίας. Τέτοιες είναι: συμμετοχή σε διαλόγους, παιχνίδι ρόλων, εκπαιδευτικό παιχνίδι, δραματοποίηση, δημιουργία σεναρίου, θεατρικό παιχνίδι, δημιουργία και παρουσίαση powerpoint, γραπτές ασκήσεις και ασκήσεις στο διαδίκτυο, έρευνα στο διαδίκτυο, συνεντεύξεις, δημιουργία κόμικ κ.ά. Επιπλέον, μέσω ανοικτών συζητήσεων αξιολογείται ο βαθμός ικανοποίησης των μαθητών από τη μαθησιακή διαδικασία.
Στην αρχή του σχολικού έτους χορηγούνται στους μαθητές τα τεστ «Ας μιλήσουμε Ελληνικά ΙΙΙ» (>Διαγνωστικά Τεστ). Η πρόοδος των μαθητών στην Ελληνική γλώσσα αξιολογείται –όχι μόνο σε ό,τι αφορά στη συγκεκριμένη δραστηριότητα, αλλά συνολικά- στο τέλος της σχολικής χρονιάς, οπότε οι μαθητές ξαναπερνούν το ίδιο τεστ για να παρατηρηθεί η πρόοδός τους και να προγραμματιστεί η υποστήριξή τους για την ερχόμενη σχολική χρονιά.
Τέλος, ο/η εκπαιδευτικός της ΤΥ βρίσκεται σε διαρκή αμφίδρομη επικοινωνία με τους καθηγητές της κύριας τάξης, οι οποίοι τον ενημερώνουν για την πρόοδο των μαθητών της ΤΥ, αλλά και για τις ελλείψεις τους.